Phong Lữ Thảo: tháng 2 2011

Khách đến nhà không trà thì rượu !?

A. Mua Trà

Trà là sản phẩm không thể thiếu trong mỗi gia đình, nó thể hiện văn hóa truyền thống lâu đời và tốt đẹp của người Việt Nam - “Khách đến nhà không trà thì rượu”.

Nhưng phải nhìn nhận ngày nay khách đến nhà ….thì rượu nhiều hơn. Mặc dù ai cũng biết Rượu thì hủy hoại sức khỏe con người còn Trà thì ngược lại mang lại rất nhiều lợi ích cho mỗi người .

Nhân dip xuân về , tản mạn đôi điều xem nên chọn trà và pha trà như thế nào ?

Về khối lượng trà mua:

Thường một ấm trà thường pha chỉ 8-10 gr trà khô ( tùy theo “ Trà lượng” của mỗi người , nếu mỗi ngày pha trung bình 1 ấm trà vậy 1 lạng trà phải uống mất … 1 tuần ! như vậy : khối lượng trà khô dùng là rất nhỏ , vì vậy không nên mua quá nhiều vì trà để lâu , nếu bảo quản không tốt dễ bị hút ẩm , bị mốc, mất hương vị của trà.

Về loại trà mua :

Có lẽ không nên mua trà túi lọc vì sản phẩm này mang tính hiện đại, công nghiệp , dùng nhanh , không phù hợp ngày lễ tết cổ truyền với không khí đoàn tụ gia đình, muốn đàm đạo, quây quần gia đình, bạn bè ngày xuân và một lẽ khác với khối lượng trà 2gr trong túi nhúng : Chúng ta khó có thể có tách trà như ý !

Chúng ta cũng không nên dùng trà đen (chỉ ngon khi uống với đường- chanh hoặc sữa), vậy theo suy nghĩ của chúng tôi , ngày xuân nên dùng trà Xanh và trà Oolong.

I- Trà Xanh :

Nếu quí vị chọn trà xanh chúng gồm có : trà xanh mộc, xanh ướp hương hóa học và xanh ướp hoa tươi.

1. Không nên dùng trà xanh ướp hương hóa học vì hương hóa học rất rẻ, nhưng không kiểm soát được nguồn gốc, chất lượng và không tốt cho sức khỏe con người nếu không muốn nói là …độc hại. Rất tiếc hiện nay trên thị trường nó đang chiếm lĩnh gần như hầu hết các …quán ăn từ bình dân đến nhà hàng sang trọng ?!

2. Trà xanh mộc ( trà không ướp gì ) lại tùy theo “Gu” từng người mà chọn trà xanh sào, xanh luộc hay xanh hấp.

Trà xanh hấp bằng hơi nước là tốt nhất ( do diệt men triệt để và nhờ hơi nước làm sạch búp trà tươi nên vệ sinh hơn ! Tuy nhiên lại tiếc là… hơi ít nhà sản xuất làm mặt hàng này. Phổ biến là trà xanh dẹp ( xanh Nhật bản) .

Trà xanh luộc thì nước xanh hơn, sạch nhưng hơi… nhạt do luộc, ép sau luộc do đó làm mất dịch trà (chất tan) nên nó thích hợp cho người …không ghiền trà lắm.

Người ghiền trà thì nên uống trà xanh sào do vị đậm, chát hơn nhiều, phổ biến nhất là “ trà Thái Nguyên” , tuy nhiên hiện nay đang bị lạm dụng thương hiệu trà này nhiều ( tức là trà giả… Thái, và được sản xuất ở …gần Thái nguyên!!!) do số lượng tiêu thụ trà Thái nguyên hiện đã gấp nhiều lần công suất thực, chưa kể ngay cả trong tỉnh Thái nguyên không phải địa phương nào cũng sản xuất được trà có chất lượng đặc trưng của loại trà này.

3. Nếu quí vị thích trà ướp thì chúng ta nên chọn trà xanh ướp hoa tươi ( như hoa nhài , ngâu , sói, ngọc lan...) . Chất lượng của trà ướp phụ thuộc nhiều vào trà mộc đem ướp ( xanh xô) , số lượng hoa ( thường 0,3- 1 kg hoa / 1 kg trà khô) và chất lượng hoa cũng như phụ thuộc nhiều qui trình kỹ thuật, kinh nghiệm của người ướp ( đa số thì…dấu nghề vì được coi là bí quyết của danh trà mình ). Để có ly trà ướp hoa tươi ngon thì phải nhiều tâm huyết mới làm được. Còn ướp hoa sen ( hồ tây) thì cả là một kỳ công và nghệ thuật trong nghề ướp hoa tươi vì rất tốn kém ( cả tiền bạc,công sức..).

Theo chúng tôi thì nên uống trà xanh ướp hoa nhài tươi vì nó thơm mát nhẹ, dễ chịu. Tuy nhiên cần lưu ý : Rất khó phân biệt hương nhài hóa học với hương nhài tươi. Và không nên nhìn vào gói trà có mấy cánh nhài khô mà chọn chúng vì thực ra đó là mẹo của người bán trà bỏ hoa nhài khô vào trà ướp hương …hóa học !! ( do xác hoa nhài lẽ ra phải được sàng bỏ đi sau khi đề hoa xong) .

II- Trà Oolong

Nó cũng gồm 4 loại phổ biến ở Việt Nam : Tứ Quí , Kim Tuyên , Thúy Ngọc và Bạch Oolong. Trà Oolong chính là trà hương …nhưng thơm tự nhiên !

Bạch Oolong thì là trà cao cấp vì nó chỉ thích hợp khi trồng ở độ cao > 1300 m so với mặt biển ( như Đà Lạt 1600 m ! ) vì vậy giá bán của nó khá cao: từ 700.000 đến 1,5 triệu VNĐ / Kg. Trà Oolong ngon , phổ biến nhưng giá …vừa phải nhất hiện nay có lẽ là : Trà Oolong Tứ Quí và Kim Tuyên( O 27) .

Trà Oolong có thể gọi là “ Trà Đài loan” cũng được ( vì từ giống chè, máy móc thiết bị , qui trình công nghệ, chuyên gia, bao bì đóng gói …đều của Đài loan ! ) . Trà Oolong được đóng trong túi nhôm, hút chân không , khối lượng tịnh từ 10 g – 250 gr. Thông dụng nhất là đóng túi : 100 , 200 , 250 grs. Giá trà Olong Tứ Quí thường cao hơn Kim Tuyên từ 50.000 tới 100.000 đồng / kg ( do hương thơm mạnh hơn và …do năng suất búp tươi của Tứ quí cũng thấp hơn làm giá thành tăng cao).

Để cảm và thấy được cái ngon của trà Oolong thì chỉ có cách …uống thật nhiều trà Oolong !! …Thực ra trà Oolong ngon thì do rất nhiều yếu tố tác động : Trà ngon trước tiên phải kể đế giống ( Oolong trắng, Tứ quí, Kim tuyên…); do thổ nhưỡng đất đai, khí hậu ( Trồng ở đâu ?), hay do qui trình chăm sóc vườn trà ( loại phân bón, số lượng, chất dinh dưỡng khác ,thuốc sâu …), do cách thu hái ( dài hay ngắn) và kỹ thuật chế biến trong nhà máy ( máy , chuyên gia…) …

Sản xuất trà Oolong thì yêu cầu về kỹ thuật, công nghệ chế biến cao hơn, tốn thời gian hơn nhiều so với làm trà xanh và trà đen. Giá bán vì vậy cũng cao hơn ( giá thường từ 9 – 14 USD / kg – Giá FOB) trong lúc trà đen , xanh xuất khẩu chỉ từ : 1,2 – 1,8 USD / kg). Trà xanh nội tiêu có khá hơn tùy loại ( 40.000 – 150.000 đồng / kg ).

Như vậy , qua trao đổi ở trên , trong những ngày xuân với nhiều ý nghĩa chúng ta nên chọn loại trà : Thơm ngon, không sợ giả mạo , giá vừa phải, chúng tôi nghĩ nên dùng Trà Oolong loại Tứ Quí và Kim Tuyên !.

B- PHA TRÀ

Sau khi vất vả như đề cập ở trên , để chọn và mua được cho mình …một túi trà ưng ý , chúng ta lại phải đương đầu với với những vấn đề khó khăn khác ?

Làm sao pha được ấm trà ngon đây ?!

Các cụ có câu rất hay về pha trà :

“ Nhất nước , Nhị trà , Tam pha , Tứ ấm”

· Chúng ta đã có Nhị Trà ! ( tức đã chọn đươc loại trà mua ).

· Vậy hãy bắt đầu từ Nhất Nước !

Nhiều người cho rằng là nước mưa , theo chúng tôi “ nước mưa sạch bây giờ khó mua lắm” nhất là ở các thành phố lớn đang bị ô nhiễm nặng , còn nước máy thì lượng Flour nhiều quá , nồng và sẽ làm mất hết hương vị của túi trà ngon mà chúng ta mãi mới… mua được. Có lẽ chỉ còn dùng nước sau bình lọc nước là khả thi.

Tiếp theo là …Đun nó ! Nhiều người nói nước pha trà phải sôi trên 100 C ?? người nói chỉ 95 – 96 C là tốt nhất ?? (chưa kể nhiệt độ sôi của nước sẽ thay đổi theo áp suất tương đối của không khí , mà áp suất lại thay đổi theo độ cao so với mặt biển ??!!) vậy chẳng lẽ dùng nhiệt kế để đo rồi mới pha trà ? theo chúng tôi cứ thấy nó sôi là dùng được .

· Tiếp theo là Tam Pha !

Pha trà là cả một nghệ thuật ! Từ việc tráng nước nóng cho ấm pha, ly, bỏ bao nhiêu gram trà vào ấm , rót nước sôi vào như thế nào, rót nước ra thế nào, dùng chén tống , chén quân ra sao, rồi thời gian pha là bao nhiêu phút thì rót ra , rót ra đâu trước. Pha bao nhiêu lần thì phải đổ bã trà đi thay trà mới…..Vấn đề này đã có rất nhiều bài viết đề cập. Chúng tôi xin phép không nhắc lại.

Nhưng nguyên tắc chung là :

- Dụng cụ chuẩn bị pha trà là phải sạch sẽ. Có nước đầu rửa nhanh trà cho sạch bụi .

- Lượng trà khô hợp lý với dung tích ấm pha trà và số người thưởng trà .

- Thời gian đủ để dịch trà thấm ra đều .

- Pha và rót trà cho đều cho mọi người ( không đậm , nhạt ).

- Số lần pha trà ( nước sôi châm vào bình ) hợp lý tùy loại trà.

· Cuối cùng là Tứ Âm !

Ấm nói đến sau cùng nhưng nó lại rất quan trọng, có rất nhiều loại ấm bằng các vật liệu khác nhau ( Sứ, đất nung, thủy tinh, nhôm,thép…) với nhiều dung tích khác nhau ,trang trí khác nhau .

Theo chúng tôi nên chọn ấm :

- Dung tích ấm thích hợp cho lượng người dùng , không lớn quá hay nhỏ quá .

- Ấm làm bằng đất nung , sứ là tốt . Có lẽ không nên dùng ấm thủy tinh , ấm bằng kim loại ( vì bảo ôn ,giữ nhiệt không tốt ).

- Trang trí , hình thức , màu sắc của ấm cũng quan trọng vì nó tạo hứng khởi cho người thưởng trà.

Ngày xuân , có lẽ quí vị nên tranh thủ thời gian nghỉ ngơi mà thưởng một.. bữa trà xem sao ! Thêm bữa trà ngon và bớt đi ..bữa rượu , hy vọng qua ly trà ngon quí vị sẽ thấy cuộc sống xung quanh thú vị thế nào !!!

St.

Phong Lữ Thảo

Thứ Sáu, 4 tháng 2, 2011

Ngày Tết bạn nên mua trà gì ?